Xóa nhà tạm cần đi kèm chính sách sinh kế dài hạn

Dấu ấn an sinh từ chương trình xóa nhà tạm

Tại tọa đàm "Mái ấm cho đồng bào: Những nỗ lực phi thường" do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức ngày 3/6, Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà nhấn mạnh, hưởng ứng lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ, các cấp, ngành và toàn hệ thống chính trị đã triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ người dân xóa bỏ nhà tạm, nhà dột nát.

Tính đến nay, cả nước đã hỗ trợ xây dựng hơn 125.000 căn nhà cho hộ nghèo và cận nghèo, 26.300 căn cho gia đình có công với cách mạng và 51.400 căn nhà từ các chương trình mục tiêu quốc gia. Các hoạt động khánh thành, khởi công nhà mới đã góp phần lan tỏa tinh thần nhân ái, tạo thành phong trào thi đua rộng khắp trong xã hội.

Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà. Ảnh: VGP/Dương Tuấn

"Chính sách này đã hiện thực hóa chủ trương nhất quán của Đảng, thể hiện bản chất ưu việt, nhân văn của chế độ, với tư tưởng lấy dân làm gốc. Đảng và Nhà nước không có mục tiêu nào khác ngoài việc mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân; phát triển kinh tế đi liền với bảo đảm công bằng, tiến bộ và an sinh xã hội, không hy sinh những giá trị xã hội chỉ để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần", Thứ trưởng Nông Thị Hà khẳng định.

Theo bà Hà, chương trình được thực hiện với phương châm "Đã nói là làm, đã cam kết thì phải thực hiện, đã làm thì phải có kết quả cụ thể", thể hiện sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ và thực chất của các bộ, ngành, địa phương và người dân cả nước.

"Với tinh thần đó, tôi cho rằng đây là một quyết sách đúng đắn, hiệu quả và đã mang lại những kết quả rất đáng ghi nhận trong thời gian vừa qua", Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo nói.

Trong công cuộc xóa nhà tạm, dột nát, lực lượng công an đã thực sự để lại những dấu ấn tốt đẹp, là một trong những bộ, ngành đi đầu trong chương trình xóa nhà tạm, dột nát. Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên - Phó Chánh văn phòng, Bộ Công an cho biết, đây không chỉ là một chính sách an sinh xã hội mà còn là hành động mang đậm nghĩa đồng bào, tình dân tộc, thể hiện rõ bản sắc truyền thống được hun đúc qua chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước.

"Tính đến thời điểm hiện tại, chúng tôi đã hoàn thành 29.100 căn nhà để tặng các hộ dân, đồng bào khắp mọi miền Tổ quốc. Số kinh phí đến từ các nhà hảo tâm, tập đoàn tài chính, tập đoàn kinh tế cùng với cán bộ chiến sĩ toàn lực lượng đã đóng góp ngày lương", Phó Chánh văn phòng Bộ Công an thông tin.

Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên - Phó Chánh văn phòng Bộ Công an. Ảnh: VGP/Dương Tuấn

Theo Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên, việc trao tặng nhà kiên cố không chỉ giúp người dân ổn định nơi ở mà còn góp phần củng cố điểm tựa tinh thần cho cộng đồng, nhất là tại các vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa. Những căn nhà này góp phần quan trọng giúp người dân yên tâm bám làng, giữ đất, ổn định cuộc sống, qua đó tạo điều kiện thuận lợi để lực lượng Công an nhân dân giữ vững an ninh quốc gia và đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

Ông lấy ví dụ từ các địa phương như Sơn La, Lai Châu, Nghệ An, nơi lực lượng công an đã có mặt, đồng hành và chứng kiến những căn nhà được trao tận tay bà con. "Những ngôi nhà ấy tuy không lớn nhưng đáp ứng tiêu chí ba cứng: Mái cứng, tường cứng, nền cứng, đủ vững chãi để chống chọi với thiên tai, bảo vệ người dân giữa vùng núi rừng hiểm trở", ông chia sẻ.

Cần chính sách sinh kế đồng bộ phát huy hiệu quả chương trình xóa nhà tạm

Theo Thứ trưởng Bộ Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà, phần lớn các hộ được hỗ trợ nhà ở sinh sống tại những vùng có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn.

"Việc hỗ trợ nhà ở là bước đầu quan trọng, nhưng để người dân thoát nghèo bền vững cần có thêm chính sách sinh kế mang tính căn cơ và dài hạn", bà Hà nhấn mạnh.

Theo bà Hà, cần tiếp tục đầu tư đồng bộ, đặc biệt vào hạ tầng giao thông, viễn thông và điện lưới, nhằm giúp người dân tiếp cận tốt hơn với dịch vụ xã hội và nâng cao khả năng ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu. Các địa phương cần xây dựng kế hoạch đào tạo nghề, tạo việc làm tại chỗ hoặc đưa lao động đến các khu công nghiệp, trung tâm kinh tế. Đồng thời, cần quan tâm hỗ trợ học nghề cho con em hộ nghèo để có việc làm ổn định trong tương lai.

Thứ trưởng Nông Thị Hà cũng lưu ý nguy cơ trục lợi chính sách như mua bán lại nhà đã hỗ trợ khiến một bộ phận hộ gia đình sau đó lại rơi vào tình trạng không có nhà ở như ban đầu. Bên cạnh đó, cũng cần lưu ý đến các hộ phát sinh mới do thiên tai, rủi ro bất thường.

Bà Võ Thị Minh Sinh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội, Phó trưởng Ban Chỉ đạo tỉnh Nghệ An về xóa nhà tạm, nhà dột nát tỉnh Nghệ An (phải). Ảnh: VGP/Dương Tuấn

Về phía địa phương, bà Võ Thị Minh Sinh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An thông tin, đến cuối tháng 5/2025, Nghệ An đã hoàn thành 18.511 căn nhà, trên tổng số 21.042 căn thuộc chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Như vậy, đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh đã đạt 88% kế hoạch.

Theo bà Sinh, việc hoàn thành một ngôi nhà chỉ là bước đầu, là điểm xuất phát cho một quá trình hỗ trợ lâu dài hơn để người dân có thể ổn định cuộc sống.

"Thực tế, khi trao nhà cho người dân, chúng tôi thấy có những căn gần như không có gì bên trong. Khi tặng ảnh Bác Hồ và lá cờ Tổ quốc, đó là những vật đầu tiên được treo trong nhà", bà chia sẻ và cho nói thêm, sau khi có chỗ ở ổn định, người dân rất cần các chính sách hỗ trợ sinh kế như cấp cây giống, con giống, đào tạo nghề, giới thiệu việc làm… nhằm giúp họ tự vươn lên thoát nghèo.

Tại Nghệ An, Quỹ Vì người nghèo do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc phát động hằng năm đã hỗ trợ nhiều hộ dân vượt qua khó khăn. Một số địa phương cũng đang xây dựng quỹ sửa chữa nhà để hỗ trợ các hộ đã được cấp nhà có thể tu bổ trong tương lai.

Những ngôi nhà do Bộ Công an hỗ trợ làm mới cho hộ nghèo bản Châu Sơn, xã Châu Khê, huyện Con Cuông, Nghệ An. Ảnh: Thành Duy

Bà Sinh nhấn mạnh, điều quan trọng là giúp người dân hiểu rằng ngôi nhà "3 cứng" chỉ là điểm khởi đầu. Sự bền vững đến từ chính cách họ giữ gìn, chăm sóc và hoàn thiện mái ấm ấy.

Bà cũng ghi nhận và tri ân nhiều nhóm thiện nguyện đã âm thầm hỗ trợ người dân vùng sâu vùng xa mà không cần ghi nhận hay danh tiếng. Đồng thời khẳng định, để người dân không ỷ lại, hệ thống chính trị cần tiếp tục vận động, lan tỏa các mô hình sản xuất hiệu quả để tạo động lực vươn lên thoát nghèo.