Sửa Nghị định 15/2018/NĐ-CP: Doanh nghiệp lo tăng gánh nặng hành chính

Tăng thủ tục hành chính

Góp ý dự thảo Nghị định sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP, Luật sư Trần Ngọc Hân – Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham) cho rằng, thủ tục tự công bố tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP có 3 trường hợp phải tự công bố lại. Nhưng bản dự thảo đang được Bộ Y tế xây dựng có tới 6 trường hợp phải tự công bố lại, như vậy số lượng hồ sơ doanh nghiệp phải tự công bố sẽ tăng gấp đôi so với hiện tại.

Doanh nghiệp lo ngại gia tăng gánh nặng thủ tục hành chính. Ảnh minh họa

Tương tự, đăng ký bản công bố tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP có 3 trường hợp phải đăng ký lại, nhưng đến dự thảo sửa đổi có tới 15 trường hợp phải đăng ký lại, như vậy số lượng hồ sơ phải đăng ký lại sẽ tăng gấp 5 lần so với hiện tại.

Liên quan đến nội dung này, ông Nguyễn Tuấn Linh – Tiểu ban Thực phẩm dinh dưỡng - Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) cho rằng, dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP quy định 15 trường hợp khi có thay đổi phải đăng ký lại, tăng gấp 5 lần so với Nghị định 15/2018, mà không phân loại thay đổi lớn hay thay đổi nhỏ và chưa đúng với quản lý rủi ro.

“Một số trường hợp rất bất hợp lý, cản trở sự tiến bộ của khoa học, như thay đổi phương pháp kiểm nghiệm cũng phải đăng ký lại” - ông Nguyễn Tuấn Linh khẳng định.

Từ thực tế trên, Luật sư Trần Ngọc Hân đưa ra đề xuất, giữ nguyên như quy định tại Nghị định 15/2018/NĐ-CP hiện tại. Ngoài ra cần có sự phân loại thay đổi lớn, nhỏ và những thay đổi lớn quan trọng mới phải công bố/đăng ký lại.

Cụ thể, liên quan đến thủ tục tự công bố sản phẩm, dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP doanh nghiệp được yêu cầu phải thuyết minh thành phần sản phẩm và công thức sản phẩm.

Đây là một yêu cầu mới, đang tạo thêm gánh nặng hành chính và khó khăn cho hoạt động của doanh nghiệp. Bởi đối với thực phẩm thông dụng bao gói sẵn như gạo, trà, cà phê, doanh nghiệp không tìm được tài liệu hay thông tin về hàm lượng/ngày.

“Yêu cầu cũng không mang lại giá trị thực tế mà có thể gây khó hiểu cho người tiêu dùng” – bà Trần Ngọc Hân thông tin và cho rằng, về mặt thông lệ quốc tế, các nước cũng không yêu cầu cung cấp thông tin này, còn bản thân doanh nghiệp quan ngại sẽ bị lộ bí mật kinh doanh và tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh khi phải thuyết minh thành phần và công thức sản phẩm.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, một chuyên gia trong lĩnh vực thực phẩm, dinh dưỡng cho rằng, yêu cầu này là không phù hợp vì không chỉ tăng chi phí thủ tục cho doanh nghiệp mà còn đi ngược lại chủ trương cải cách thủ tục hành chính của Việt Nam hiện nay. Đặc biệt, việc yêu cầu thuyết minh công thức sản phẩm sẽ khiến doanh nghiệp gặp khó trong giữ bí mật kinh doanh.

Một số quy định mới đưa ra tại dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP sẽ gây khó cho doanh nghiệp. Ảnh minh họa

Ảnh hưởng sản xuất, kinh doanh

Dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP cũng đưa ra quy định mới về hồ sơ thông tin sản phẩm (PIF), liên quan đến vấn đề này, bà Trần Ngọc Hân cho rằng, việc áp dụng PIF cho quản lý thực phẩm là chưa hợp lý, sẽ tạo gánh nặng về chi phí và thêm thủ tục hành chính mới cho doanh nghiệp.

Trong khi đó, dựa vào quan điểm của Codex (một cơ sở dữ liệu về an toàn thực phẩm do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xây dựng) mà Việt Nam là thành viên, Codex sử dụng hệ thống quản lý HACCP, trong đó không có PIF. Trong khi đó, về mặt khoa học và bản chất nguyên liệu thì mỹ phẩm, dược phẩm và thực phẩm là khác nhau.

“PIF yêu cầu doanh nghiệp phải kiểm nghiệm từng lô sản phẩm thực phẩm trước khi lưu thông trên thị trường là chưa phù hợp và không thể thực hiện được” – đại diện AmCham khẳng định và đề xuất, bỏ quy định về PIF tại dự thảo.

Cũng đề cập đến những điểm mới của dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018/NĐ-CP, ông Nguyễn Tuấn Linh – EuroCham cho rằng, với Nghị định 15/2018/NĐ-CP, doanh nghiệp được sản xuất kinh doanh ngay sau khi nộp hồ sơ.

"Tuy nhiên với dự thảo sửa đổi đang được xây dựng, 7 ngày cơ quan quản lý sẽ đăng tải lên website, trong vòng 3 tháng sau đăng tải sẽ soát xét hồ sơ, nên doanh nghiệp mặc dù được sản xuất kinh doanh ngay khi nộp, nhưng nếu xét thấy hồ sơ chưa đúng quy định thì bị thu hồi, không phân biệt sai sót lớn hay nhỏ, mà không có cơ chế cho phép doanh nghiệp giải trình hay bổ sung" - ông Nguyễn Tuấn Linh thông tin.

Do đó, hầu hết các doanh nghiệp sẽ đợi đủ 3 tháng 7 ngày cơ quan quản lý không có ý kiến gì mới dám sản xuất, kinh doanh, điều này sẽ khiến cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp bị đình trệ.

Bên cạnh những lo ngại phát sinh thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, nhiều ý kiến cũng đánh giá cao 10 nội dung cải cách thủ tục hành chính tại dự thảo sửa đổi Nghị định 15/2018 đang được Bộ Y tế xây dựng. Cụ thể, dự thảo bỏ quy định về việc đăng ký bản công bố sản phẩm đối với Phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới, phụ gia thực phẩm không thuộc trong danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm hoặc không đúng đối tượng sử dụng do Bộ Y tế quy định.

Lý do bỏ quy định là để phù hợp với thông lệ quốc tế và Điều 5 Luật an toàn thực phẩm năm 2010 về hành vi cấm sử dụng phụ gia ngoài danh mục và thuộc danh mục nhưng vượt quá giới hạn cho phép. Ngoài ra, nhu cầu của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu phụ gia thực phẩm hỗn hợp có công dụng mới, phụ gia thực phẩm không thuộc trong danh mục phụ gia được phép sử dụng trong thực phẩm hoặc không đúng đối tượng sử dụng rất ít, năm 2021: 11 hồ sơ; năm 2022: 14 hồ sơ; năm 2023: 2 hồ sơ và năm 2024: 2 hồ sơ.