Nghị quyết 68-NQ/TW: Cách mạng trong tư duy và thể chế

Tạo đột phá cho tăng trưởng khu vực kinh tế tư nhân

Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân đã thổi một luồng gió mới vào giới doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung. Không chỉ khơi gợi tinh thần khởi nghiệp kiến quốc của mỗi cá nhân, Nghị quyết 68 còn là động lực để các doanh nghiệp đang hoạt động phát triển, mở rộng sản xuất kinh doanh.

Trong báo cáo cập nhật vĩ mô tháng 5 vừa công bố, khối Phân tích - Công ty Cổ phần Chứng khoán VNDIRECT đã bày tỏ quan điểm: Nghị quyết 68-NQ/TW đã tạo đột phá cho tăng trưởng khu vực kinh tế tư nhân, phá bỏ rào cản để khu vực này cất cánh.

Nghị quyết 68-NQ/TW tạo đột phá cho khu vực kinh tế tư nhân, phá bỏ rào cản để khu vực này cất cánh. Ảnh minh họa

Theo ông Đinh Quang Hinh - Trưởng bộ phận Vĩ mô và Chiến lược thị trường của VNDIRECT, Nghị quyết 68 có năm đột phá then chốt sẽ định hình quỹ đạo phát triển của khu vực kinh tế tư nhân trong giai đoạn tới.

Trước hết là việc xóa bỏ định kiến và khẳng định vai trò ngày càng quan trọng của kinh tế tư nhân. Nghị quyết 68 đã khẳng định trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Điều này đã thực sự nâng vị thế của kinh tế tư nhân. Sự công nhận này đánh dấu một bước chuyển biến quan trọng, nâng cao vị thế và củng cố vai trò không thể thiếu của khu vực tư nhân đối với tương lai kinh tế của Việt Nam.

Bên cạnh đó, sự ra đời của Nghị quyết 68 có thể xem là cách mạng trong tư duy và thể chế. Ông Đinh Quang Hinh nêu quan điểm: Nghị quyết mở ra một bước chuyển đổi mang tính đột phá, chuyển từ nền hành chính công vụ, quản lý là chủ yếu, sang “nhà nước kiến tạo phát triển”. Trước đây, doanh nghiệp được coi như một đối tượng để quản lý, nhưng bây giờ, doanh nghiệp tư nhân được coi là đối tác để cùng với Nhà nước tham gia kiến tạo, phát triển đất nước. Theo đó, tất cả các cơ chế, chính sách được xây dựng phải xoay quanh việc phục vụ, kiến tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp phát triển.

Một trong những đột phá quan trọng nhất của nghị quyết là việc loại bỏ cơ chế "xin-cho", thay thế bằng việc kiến tạo môi trường thuận lợi, cởi mở hơn để dòng chảy kinh tế được lưu thông một cách tự nhiên. Nghị quyết cũng bác bỏ tư duy quản lý “không quản được thì cấm”- một tư duy an toàn nhưng kìm hãm sự phát triển. Thay vào đó, Nghị quyết 68 đề cao việc bảo vệ quyền sở hữu và tự do kinh doanh, đảm bảo cạnh tranh bình đẳng giữa doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp tư nhân. Đặc biệt, “Nghị quyết 68 mở đường cho các doanh nghiệp tư nhân tham gia vào các dự án trọng điểm quốc gia, những dự án mang tính chiến lược, quy mô lớn và có vai trò then chốt đối với sự phát triển của đất nước”- ông Đinh Quang Hinh bày tỏ.

Phá bỏ rào cản để doanh nghiệp cất cánh

Một đột phá then chốt có trong Nghị quyết 68 là giảm can thiệp hành chính với việc vạch ra một lộ trình cụ thể, quyết liệt nhằm hạn chế tối đa can thiệp hành chính, đảm bảo một môi trường kinh doanh minh bạch và thân thiện hơn.

Nghị quyết nghiêm cấm các hành vi tham nhũng và sai phạm của bộ máy hành chính, chỉ cho phép thanh, kiểm tra không quá một lần một năm, trừ khi có bằng chứng rõ ràng về vi phạm; thay đổi then chốt là việc chuyển đổi từ cơ chế tiền kiểm sang hậu kiểm, giúp đơn giản hóa quy trình và thúc đẩy một môi trường kinh doanh năng động hơn. Trong năm 2025, nghị quyết đặt mục tiêu xóa bỏ ít nhất 30% các điều kiện kinh doanh, giảm 30% chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, giảm 30% thời gian xử lý các thủ tục hành chính, tiếp tục cắt giảm mạnh trong những năm tiếp theo.

Đồng thời, ưu tiên các biện pháp xử lý về hành chính, dân sự và kinh tế trong giải quyết vi phạm. Nghị quyết ưu tiên một cách tiếp cận cân bằng hơn trong xử lý các vi phạm, ưu tiên doanh nghiệp được chủ động khắc phục sai phạm, thiệt hại trước khi xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự. Trường hợp đến mức xử lý hình sự thì ưu tiên các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế trước và là căn cứ quan trọng để xem xét các biện pháp xử lý tiếp theo. Hơn nữa, các quy định pháp luật sẽ không được hồi tố để xử phạt doanh nghiệp, nhằm đảm bảo tính công bằng và bảo vệ sự ổn định trong khu vực tư nhân. Nguyên tắc suy đoán vô tội được củng cố, và các cơ quan chức năng được khuyến khích kết thúc nhanh chóng các cuộc điều tra khi bằng chứng không thuyết phục, giảm thiểu thiệt hại về uy tín cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, các yếu tố hỗ trợ cụ thể cho doanh nghiệp cũng được đề cập. Đó là tăng cường khả năng tiếp cận nguồn lực về đất đai, vốn, cho doanh nghiệp tư nhân và các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Nghị quyết 68 đề ra một khuôn khổ mạnh mẽ nhằm đảm bảo cơ hội bình đẳng cho các doanh nghiệp tư nhân, xóa bỏ phân biệt đối xử trong đấu thầu, tiếp cận đất đai và tín dụng. Nghị quyết hướng tới việc dỡ bỏ các rào cản hành chính và giải phóng tiềm năng của khu vực tư nhân, đặc biệt là trong các lĩnh vực hạ tầng số, năng lượng và logistics, nơi các thủ tục hành chính thường là rào cản đầu tư.

Về tiếp cận đất đai, nghị quyết quy định mỗi địa phương phải đảm bảo quỹ đất riêng trong các khu công nghiệp và thương mại dành riêng cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ và các startup đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp này sẽ được giảm 30% tiền thuê lại đất trong vòng năm năm kể từ ngày ký hợp đồng thuê đất, nhằm giảm bớt áp lực tài chính và thúc đẩy tăng trưởng.

Về chính sách tín dụng, nghị quyết kêu gọi thiết lập các chính sách ưu tiên một phần nguồn tín dụng thương mại để dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, startup, doanh nghiệp mới thành lập và các công ty hoạt động trong các lĩnh vực ưu tiên như chuyển đổi số và phát triển xanh. Bên cạnh đó, một cơ chế hỗ trợ lãi suất sẽ được triển khai, có khả năng thông qua các quỹ tài chính do nhà nước bảo trợ, đảm bảo các doanh nghiệp có thể tiếp cận vốn với chi phí thấp hơn, từ đó phát triển mạnh mẽ trong một môi trường cạnh tranh ngày càng tăng.