Bước tiến lớn của Ai Cập trong ngành dầu khí

Đất nước Ai Cập giàu tài nguyên dầu mỏ đang có những kế hoạch lớn cho tương lai phát triển nhiên liệu hóa thạch của mình với một số cuộc đấu giá và khoản đầu tư lớn. Một khu phức hợp hóa dầu trị giá 7 tỷ USD cùng các khoản đầu tư lớn khác vào lĩnh vực dầu khí được kỳ vọng sẽ hồi sinh ngành công nghiệp dầu mỏ của Ai Cập, mặc dù quốc gia Bắc Phi này có thể cần lấy lại niềm tin của các nhà đầu tư sau một năm tài chính thất vọng.

Chính phủ Ai Cập đặt mục tiêu tăng cường an ninh năng lượng quốc gia thông qua việc mở rộng ngành dầu khí. Ảnh minh họa

Dự án 7 tỷ USD giúp tăng cường năng lực xuất khẩu

Ai Cập là một trong những nhà sản xuất nhiên liệu hóa thạch hàng đầu châu Phi, đứng thứ hai trong số các nhà sản xuất nhiên liệu lỏng ngoài OPEC, chỉ sau Angola. Năm 2022, nước này cũng là nhà sản xuất khí tự nhiên lớn thứ hai ở châu Phi, sau Algeria. Sự mở rộng của ngành sản xuất khí đốt tại Ai Cập đã được hỗ trợ bởi việc đưa vào khai thác một số mỏ khí ngoài khơi lớn trong thập kỷ qua, bao gồm mỏ khí Zohr.

Vào tháng 2/2025, Ai Cập đã ký một thỏa thuận khung với Shard Capital có trụ sở tại Anh và Tập đoàn Al-Qahtani của Ả Rập Xê Út để xây dựng một cơ sở hóa dầu trị giá 7 tỷ USD tại thành phố New Alamein ở phía Tây Bắc đất nước. Dự án sẽ do một liên danh gồm các thành viên từ Shard Capital, Tập đoàn Al-Qahtani và Royal Strategic Partners của UAE giám sát. Khi hoàn thành, cơ sở này dự kiến sẽ sản xuất 3,1 triệu tấn sản phẩm hóa dầu gồm 8 loại khác nhau mỗi năm.

Bộ trưởng Dầu mỏ và Tài nguyên khoáng sản Ai Cập, ông Karim Badawi, cho biết, các công nghệ tiên tiến sẽ được tích hợp vào thiết kế của cơ sở này nhằm giảm tác động đến môi trường. Ông Badawi nhấn mạnh, dự án này đóng vai trò quan trọng trong việc gia tăng giá trị cho tài nguyên thiên nhiên của Ai Cập. Khu phức hợp này được kỳ vọng sẽ tăng cường đáng kể năng lực xuất khẩu của Ai Cập và giúp thắt chặt mối quan hệ giữa Ai Cập với các quốc gia vùng Vịnh và Anh.

Vào tháng 3/2025, Bộ Dầu mỏ và Tài nguyên khoáng sản Ai Cập đã công bố các cơ hội đầu tư mới nhằm mở rộng hoạt động thăm dò và khai thác. Bộ có kế hoạch chào bán 7 mỏ chưa được khai thác ở Địa Trung Hải và 6 khu vực thăm dò tại Vịnh Suez và Sa mạc Tây. Các công ty có thể tham gia đấu thầu thông qua cổng thông tin Egypt Upstream Gateway (EUG) trong 2 tháng tới, cho đến ngày 4/5/2025.

Bộ này cũng vừa kết thúc vòng đấu thầu cho 13 khu vực thăm dò và mỏ đã trưởng thành, sau khi nhận được nhiều đề nghị, hiện đang được đánh giá. Tổng mức đầu tư từ vòng đấu thầu trước có thể mang lại hơn 700 triệu USD.

Trong cuộc đấu thầu mới, 7 mỏ chưa được khai thác được chào bán theo 2 nhóm - các mỏ Aten, Merit và Rahmat và các mỏ Notus, Salamat, Satis và Salmon. Cách tiếp cận này nhằm tăng lợi nhuận đầu tư, giảm chi phí sản xuất và hợp lý hóa các quy trình phát triển và khai thác.

Khí tự nhiên là một phần quan trọng trong cơ cấu năng lượng quốc gia

Chính phủ đặt mục tiêu tăng cường an ninh năng lượng của Ai Cập thông qua việc mở rộng ngành dầu khí của đất nước. Các trữ lượng khí tự nhiên chưa được khai thác ở Địa Trung Hải được kỳ vọng sẽ giúp Ai Cập tự chủ hơn về năng lượng trong tương lai, khi nhu cầu năng lượng quốc gia tiếp tục gia tăng. Tổng thống Abdel-Fattah El-Sisi coi Ai Cập là một trung tâm sản xuất và tái xuất khẩu cho thị trường quốc tế.

Là nước chủ nhà của Hội nghị Khí hậu COP27 năm 2022, Ai Cập cũng đặt mục tiêu mở rộng lĩnh vực năng lượng tái tạo. Trước khi tổ chức COP27, Ai Cập cam kết tăng năng lượng tái tạo lên 42% tổng sản lượng năng lượng vào năm 2035, sau đó đẩy sớm mục tiêu này lên năm 2030. Vào tháng 6/2024, Bộ trưởng Điện lực khi đó là ông Mohamed Shaker đã công bố mục tiêu đầy tham vọng, nâng tỷ lệ năng lượng tái tạo lên 58% vào năm 2040.

Tuy nhiên, vào tháng 10 năm ngoái, chính phủ đã điều chỉnh lại mục tiêu năng lượng xanh, giảm tỷ lệ này xuống còn 40% trong cơ cấu năng lượng. Bộ trưởng Dầu mỏ Karim Badawi cho biết, khí tự nhiên sẽ vẫn là một phần quan trọng trong cơ cấu năng lượng của quốc gia trong nhiều năm tới. Tại phiên khai mạc Hội nghị Năng lượng Địa Trung Hải 2024, ông Badawi phát biểu: "Đây là thông điệp để tất cả chúng ta cùng làm việc nhằm gia tăng các phát hiện mới và thu hút thêm đầu tư thông qua các gói thầu thăm dò, với mục tiêu đạt được những khám phá mới trong khu vực, nơi vẫn còn nhiều tiềm năng, đặc biệt là khí tự nhiên".

Chính phủ Ai Cập hiện đang nỗ lực lấy lại niềm tin của các công ty nước ngoài sau cuộc khủng hoảng năng lượng năm 2024. Sau khi sản lượng khí đốt sụt giảm mạnh, Ai Cập buộc phải nhập khẩu lượng lớn khí đốt trị giá hàng tỷ USD để đáp ứng nhu cầu trong nước vào mùa hè năm ngoái. Bộ Năng lượng đã phải áp dụng biện pháp cắt điện luân phiên để duy trì lưới điện khi nguồn cung khí đốt cạn kiệt và nhu cầu gia tăng. Khi Ai Cập đối mặt với cuộc khủng hoảng tiền tệ, các quốc gia như Ả Rập Xê Út và Libya đã hỗ trợ tài chính để giúp nước này nhập khẩu khí đốt.

Đồng bảng Ai Cập đã mất giá 60% từ tháng 3 đến tháng 9/2024. Ngoài ra, Ai Cập được cho là đã tích lũy khoảng 6 tỷ USD nợ đối với nguồn cung khí đốt và nhiên liệu. Tổng thống Sisi và Bộ trưởng Năng lượng Badawi hiện đang đặt mục tiêu thu hút các khoản đầu tư mới thông qua các cuộc đấu thầu dầu khí mới, đồng thời trấn an các công ty đã có hoạt động tại Ai Cập.